Halk arasında baharı müjdeleyen olarak bilinen cemrenin ilki havaya düştü. 'Sıcaklık' ve 'sıcaklığın yükselişi' anlamlarında kullanılan cemre, 26 Şubat'ta suya, 5 Mart'ta ise toprağa düşecek.
CEMRE NEDİR, NASIL DÜŞER?
Cemre, İlkbahar başlangıcında yedişer gün arayla önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı. Arapça olan sözcük kor durumunda ateş anlamına gelir. Mina Vadisi'nde Arafat'tan gelecek taşlarla oluşan yığınlara da "cemre" adı verilir.
CEMRE DÜŞMESİ NE ANLAMA GELİYOR?
Türk ve Altay halk kültüründe ve mitolojisinde İmre (İmere veya Emire) adı verilen cinin neden olduğuna inanılır. İlkbaharda görünüp titrek ışıklar saçarak göğe yükselir. Sonra buzların üzerine düşerek onları eritir. Oradan da yere girer. Bundan sonra ısınmış topraktan buhar yükselir. Emire baharın gelişini temsil eder. Bulgarlarda Zemire olarak yer alır. Anadolu Türkçesindeki Arapçadan gelme Cemre sözcüğünün aslında bu adın benzetme yoluyla değişmiş hâli olduğu söylenebilir. İlk cemre 20 Şubat’ta havaya ve yedişer gün arayla da toprağa ve suya düşer. Zemre ise Kumuk Türkçesinde nem, buhar gibi anlamlara gelir. Tasavvuftaki kor ve ateş kavramlarının mecazi anlamları vardır. Temizlenmeyi ve yeniden doğuşu temsil eden ateş aşk kavramının yakıcılığıyla da yakından ilgilidir.
Türkiye ve Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son çarşamba gününde yapılan "boz ayın dört çarşambası" uygulamasını ifade eden "Cemle" sözcüğü de "Cemre" ile aynı kelimedir. Buradaki "Cemle" de köken olarak "İmir, İmere, Emire" sözcükleriyle bağlantılıdır.
Kısaca cemre düşmesi aşamalarla baharın müjdeleyicisi olarak tanımlanabilir. Hava düştüğünde hava durumu düzelmeye başlar, toprağa düştüğünde ekinler için bereketin geleceğini işaret eder ve suya düştüğünde ise baharın gelişi tamamlanmış olur.
