İskenderun Toprak Psikoloji ve Dil Konuşma Merkezi Uzman Klinik Psikoloğu Miray Ecem Güvercin, kaygıyla baş edebilme yolları hakkında önemli bilgiler verdi.
ZEKİ KUTLU
İSKENDERUN/UHA
İskenderun Toprak Psikoloji ve Dil Konuşma Merkezi Uzman Klinik Psikoloğu Miray Ecem Güvercin, kaygıyla baş edebilme yolları hakkında önemli bilgiler verdi. Kaygının bilinen kesin bir sebebi hala bulunamamakla beraber faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığını söyleyen Psikolog Güvercin, kaygı ya da endişenin bir çocuğun fonksiyonlarını yerine getirmesini engelliyorsa, yardım aramanının zamanı gelmiş olabileceğini söyledi.
Ara sıra kaygı yaşamak yaşamın normal bir parçası olduğundan söz eden Psikolog Miray Ecem Güvercin, “Bununla birlikte, anksiyete bozukluğu olan kişiler, günlük durumlar hakkında sıklıkla yoğun, aşırı ve kalıcı endişe ve korkuya sahiptir. Anksiyete bozuklukları, dakikalar içinde zirveye ulaşan ani yoğun endişe ve korku duygularının (panik atak) tekrarlayan bölümlerini içerir. Bu endişe ve panik duyguları çalışma yeteneğinize müdahale eder, bir olay duygularınızı tetiklediğinde de genellikle aşırı tepki verdirir. Buna bağlı olarak durumlara karşı tepkilerinizi kontrol etmede güçlük yaratır. Bu ve benzeri durumlara neden olarak anksiyete bozuklukları kontrol edilmesi zordur, gerçek tehlikeyle orantısızdır ve uzun sürebilir. Kişiler, bu bozukluğun yarattığı hisleri önlemek için belirli yerlerden veya durumlardan kaçınma davranışı sergileyebilirler. Anksiyete bozukluğunun belirtileri çocuklukta veya gençlik yıllarında başlayabilir ve yetişkinliğe kadar devam edebilir.
Kaygının bilinen kesin bir sebebi hala bulunamamakla beraber faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir. Bunlar, genetik ve çevresel faktörlerin yanı sıra beyin kimyasını içerir. Bu faktörlere baktığımızda; şiddetli veya uzun süreli stres, ruh halini kontrol eden kimyasal dengeyi değiştirebilir. Uzun bir süre boyunca çok fazla stres yaşamak, anksiyete bozukluğuna yol açabilir. Travma yaşamak özellikle başlangıç için daha yüksek risk taşıyan bir kişide anksiyete bozukluğunu tetikleyebilir. Anksiyete bozukluklarının genetik eğilimi vardır, bu bozukluğu göz rengi gibi bir veya iki ebeveynden miras alabilirsiniz. Ek olarak, araştırmacılar beynin korkuyu kontrol etmekten sorumlu bölgelerinin etkilenebileceğine de inanıyor.
Anksiyete bozukluğunun belirtileri ise sahip olduğunuz anksiyete bozukluğunun türüne göre değişir. Fiziksel belirtiler; soğuk veya terli eller, kuru ağız, kalp çarpıntısı, mide bulantısı, ellerde veya ayaklarda uyuşma veya karıncalanma, kas gerginliği, nefes darlığı. Zihinsel belirtileri ise panik, korku ve huzursuzluk hissetmek, kabuslar, travmatik deneyimlerin tekrarlanan düşünceleri veya geri dönüşleri, kontrol edilemeyen, takıntılı düşüncelerdir. Davranışsal belirtiler de hareketsiz ve sakin olamama, uyku problemi olarak karşımıza çıkıyor” dedi.
Genetik ve çevresel faktörlerin bir karışımı, bir kişinin anksiyete bozuklukları geliştirme riskini arttırabileceğinin de altını çizen Psikolog Güvercin; “Yazılan belirtilere sahipseniz daha yüksek risk altında olabilirsiniz. Bunlar; utangaçlık veya davranışsal kenetlenme gibi belirli kişilik özellikleri, tanıdık olmayan insanlardan, durumlardan veya ortamlardan rahatsızlık duyma ve bunlardan kaçınma, erken çocuklukta veya yetişkinlikte stresli veya travmatik olaylar, ailede kaygı öyküsü veya diğer zihinsel sağlık koşulları, tiroit sorunları ve kalp aritmileri (olağandışı kalp ritimleri) dahil olmak üzere belirli fiziksel durumlardır.
Kaygı bozuklukları çocuklarımız üzerindeki etkilerine baktığımızda da belirli noktalarda bir miktar endişe veya korku hissetmeleri normaldir. Örneğin, bir çocuk fırtınadan veya havlayan bir köpekten korkabilir. Bir genç yaklaşan bir sınav veya okul dansı konusunda endişelenebilir. Ancak bazen çocuklar bu durumlara çok büyük bir korkuyla yaklaşırlar veya bu olaylardan birine bağlı tüm korkuları düşünmekten kendilerini alamazlar. Çocuklar genellikle endişelerine takılıp kalırlar. Okula gitmek, oyun oynamak ve uykuya dalmak gibi günlük aktivitelerini yapmakta zorlanırlar. Yeni bir şey denemek konusunda son derece isteksizdirler. Çocuğunuzun kaygı düzeylerini düşünürken takılıp kalmak anahtardır. Kaygı ya da endişe çocuğunuzun fonksiyonlarını yerine getirmesini engelliyorsa, yardım aramanın zamanı gelmiş olabilir.
Bu durumda psikoterapi, hastalığa karşı duygusal tepkinizle başa çıkmanıza yardımcı olur. Bir uzman psikolog bozukluğu daha iyi anlamanıza ve yönetmenize yardımcı olacak stratejiler hakkında konuşur. Bilişsel davranışçı terapi, anksiyete bozukluklarında kullanılan en yaygın psikoterapi türüdür. Anksiyete için BDT, size sıkıntılı duygulara yol açan düşünce kalıplarını ve davranışları tanımayı öğretir, daha sonra onları değiştirmeye çalışmanıza yardım eder. Maruz kalma terapisi, kaygı bozukluğunun ardındaki korkularla başa çıkmaya odaklanır. Kaçınıyor olabileceğiniz etkinlikler veya durumlarla meşgul olmanıza yardımcı olur. Maruz kalma terapisine ek olarak gevşeme egzersizleri de kullanılabilir” şeklinde konuştu.
