PwC'nin Küresel Risk Araştırması 2023, fırsat ve değer yaratma arayışındaki lider şirketlerin teknolojinin ve verinin dönüştürücü gücünü kullanarak riske bakış açılarını nasıl değiştirdiklerine dikkat çekiyor.
İSTANBUL (İGFA) - PwC tarafından gerçekleştirilen Küresel Risk Araştırması 2023’ün sonuçları açıklandı. Pandemi döneminden bölgesel çatışmalara, jeopolitik risklerden teknolojik dönüşüme kadar son yıllarda hareketli bir süreç geçiren şirketler, bu zorlu engelleri aşma yolunda risk algılarını ve tercihlerini değiştiriyor. Araştırmada sektör bazlı değişiklikler öne çıkıyor.
Araştırmaya göre perakende ve teknoloji gibi hızlı tüketim sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerin riski fırsata çevirme olasılığı daha yüksekken; kamu ve ilaç sektörü gibi sıkı düzenlemelere tabi sektörlerde bulunanlar riskten kaçınmaya odaklanıyor.
Risk ve denetimin yanı sıra teknoloji, operasyon ve finans departmanlarından, aralarında yönetim kurulu üyeleri ve CEO’ların da bulunduğu 67 ülkedeki 3910 işletme ve risk liderinin görüşlerini içeren araştırma, teknolojinin, aşağı yönlü riski daha etkili bir şekilde azaltarak ve yöneterek şirketlerin değerlerini korumada nasıl giderek daha önemli bir rol oynadığını da ortaya koyuyor.
DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE ŞİRKETLERİN RİSK ALGISI NE YÖNDE?
Araştırmaya katılanların %54’ü dış faktörler arasında yeni enerji kaynaklarına geçişi en büyük fırsat olarak görüyor. Türkiye’deki yöneticilerde bu oran küresel ortalamanın üzerine çıkarak %64’e ulaşıyor. Buna karşın küresel tabloda %47’lik bir kesim müşteri talep ve tercihlerindeki değişiklikleri takip ederken, Türkiye’de bu oran %35 ile sınırlı kalıyor. Türkiye’deki risk beklentisinde tedarik zincirindeki bozulmalar da %29 ile genel seviyenin altında yer alıyor. Küresel sonuçlarda ise katılımcıların %42’si bu seçeneğin bir fırsattan ziyade risk olduğunu düşünüyor.
Dünya genelinde katılımcıların %62’si risklerin beraberinde ortaya çıkan fırsatlara odaklanırken, Türkiye’deki şirketlerin risk yönetimi yaklaşımının değer yaratmaktan ziyade mevcut değeri korumaya odaklı olduğu görülüyor.
Son yılların en etkili mega trendleri arasında olan yapay zekâda ise dünya ortalaması ile Türkiye yakın seyrediyor. %60’lık bir kesim üretken yapay zekayı bir riskten çok fırsat olarak değerlendirirken Türkiye’de bu oran %55 seviyesinde.
PwC Türkiye Risk, Süreç ve Teknoloji Hizmetleri Lideri Oktay Aktolun, araştırma sonuçlarının, Risk Öncüleri olarak tanımlanan ve tüm sektörlerde katılımcılar arasında en iyi performansı gösteren %5’lik dilimin, risklerin içinde bulunan fırsatların peşinden gittiğini gösterdiğine dikkat çekiyor. Teknoloji kullanımının rolüne dikkat çeken Aktolun araştırmanın bulguları ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kurum çapında stratejik dayanıklılıkla desteklenen ve insan odaklı, teknoloji destekli bir yaklaşım olan bu öncülerin; riski yönetmek için, şirket içi ekiplerin becerilerini artırma ve gelişmiş analitik, tahmine dayalı modelleme, siber güvenlik araçları ve buluttan daha fazla yararlanma olasılığı diğer şirketlere göre önemli ölçüde daha yüksek. Ayrıca, bu şirketler, üretken yapay zekâ gibi yeni teknolojileri bir riskten ziyade fırsat olarak görmeye daha yatkınlar.”
RİSK LİSTESİNDE ENFLASYON VE SİBER RİSKLER ÖN PLANDA
Araştırmaya katılanların maruz kaldığı riskler sıralamasında siber riski geçebilen tek risk enflasyon; dijital ve teknoloji ile ilişkili diğer riskler ise makroekonomik dalgalanmalarla hemen hemen aynı sırada yer alıyor. Araştırmaya katılanların üçte biri, siber risklere maruz kalma düzeylerinin çok ya da aşırı yüksek olduğunu söylüyor. Risk yönetiminden sorumlu bu liderler, sıralamada siber riski enflasyonun üzerinde sıralıyor. Ancak bu riskler şirketleri teknolojiye yatırım yapmaktan alıkoymuyor ve yaklaşık yarısı siber güvenlik araçları ile yapay zekâ, makine öğrenimi ve otomasyon teknolojilerine yatırım yapmayı planlıyor. Türkiye’den katılımcıların neredeyse yarısı da aynı bakış açısına sahip. Türkiye'den gelen yanıtlara bakıldığında, enflasyon (%68) ve makroekonomik dalgalanma riskleri (%61), siber riskler () ile dijital ve teknoloji risklerinin () açık ara önünde yer alıyor.
Katılımcıların önümüzdeki 12 aylık dönemde yüksek seviyede ya da aşırı derecede maruz kalacaklarını düşündükleri tehditler arasında enflasyon ve siber riskler başı çekmekle birlikte farklı konulardaki endişeler de dikkat çekiyor. Bunlar arasında makroekonomik dalgalanma, dijital ve teknoloji kaynaklı riskler, iklim değişikliği, jeopolitik çatışmalar, sağlıkla ilgili riskler ve sosyal eşitsizlik bulunuyor.
LİDERLER RİSKLERE YÖNELİK BAKIŞ AÇILARINI DEĞİŞTİRMEYE HAZIR
PwC Küresel Risk Araştırması 2023’e göre şirketler artık öncelikli olarak riskten kaçınmaya odaklanan reaktif bir yaklaşımı kaldıracak durumda değil. Araştırmaya katılan CEO’ların yaklaşık %40’ı, mevcut gidişatın devam etmesi durumunda, şirketlerinin önümüzdeki 10 yılda finansal olarak varlığını sürdüremeyeceğini düşünüyor. Risklere karşı dayanıklı olabilmek ve riskleri fırsata çevirebilmek için şirketlerin, iklim değişikliğinden jeopolitik risklere, makroekonomik dalgalanmalardan teknolojinin yıkıcı gücüne kadar tüm risklere bakış açısını değiştirmeleri gerekiyor.
Bu sürekli değişim ve belirsizlik ortamında, uyum, değişim ve dönüşüm kabiliyeti, şirketlerin ayakta kalabilmesi ve sürdürülebilir büyümeyi yakalayabilmesi için kritik önem taşıyor. Riski değişim ve büyüme fırsatına çevirmek için teknolojinin ve verinin gücünden yeni şekillerde faydalanırken, aynı zamanda şirket içinde çeşitli çok disiplinli yetenekler oluşturmak öncelikli bir koşul haline gelmiş durumda.
PwC 2023 Küresel Risk Araştırması’na buradan ulaşılabiliyor.